Klasa 7
Portfolio z tekstami
Termin wykonania pracy - 11 maja
Dowiesz się jak:
- kopiować i wklejać teksty i ilustracje za pomocą Schowka,
- używać stylów, tworzyć spis treści długiego dokumentu,
- wykonywać zrzuty ekranu i ilustrować nimi dokument,
- tworzyć stronę tytułową i dzielić dokument na sekcje.
Utworzysz teraz portfolio – zbiór swoich dokumentów opracowanych na poprzednich lekcjach. Będzie to trochę dłuższy dokument, prawie książka.
Powinien więc mieć:
- stronę tytułową,
- numerację stron,
- spis treści.
Najpierw utwórz nowy dokument w edytorze tekstu, zapisz go pod nazwą Portfolio w folderze Teksty, a następnie odszukaj i otwórz swoje teksty. Możesz przechodzić od jednego do drugiego dokumentu za pomocą paska zadań.
Aby ułatwić przenoszenie różnych obiektów (tekstów, grafik itp.) pomiędzy dokumentami czy fragmentami dokumentów, w pamięci zarządzanej przez system Windows została wydzielona część o nazwie Schowek. Po wykonaniu operacji Kopiuj lub Wytnij zaznaczony fragment jest umieszczany w Schowku i stamtąd pobierany podczas operacji Wklej.
Przenieś za pomocą Schowka swój pierwszy dokument tekstowy do nowego dokumentu (portfolio) – zaznacz cały tekst (np. przez trzykrotne kliknięcie w obszarze lewego marginesu), kliknij przycisk Kopiuj na wstążce (lub naciśnij klawisze Ctrl+C), przejdź do portfolio i kliknij przycisk Wklej (lub użyj klawiszy Ctrl+V).
Sprawdź, jak wygląda wklejony tekst i na jego końcu wstaw podział strony – kliknij przycisk Podział strony w grupie Strony na karcie Wstawianie.
W podobny sposób wstaw do portfolio kolejne swoje teksty.
Jeden z twoich dokumentów – tekst z wierszami, w którym są dwie kolumny – może ci sprawić kłopot. Czy można zachować takie formatowanie w portfolio? Tak, ale wymaga to utworzenia nowej sekcji dokumentu.
Wybierz na wstążce kartę Układ i w grupie Ustawienia strony kliknij przycisk Znaki podziału, a następnie wybierz podział sekcji Następna strona.
Skopiuj dokument z tekstem podzielonym na kolumny i wklej go na nowej stronie dokumentu portfolio.
Pamiętaj, żeby na końcu tego dokumentu ponownie wstawić podział sekcji. Pozwoli to zastosować inne formatowanie na kolejnych stronach portfolio.
Za pomocą podziału na sekcje możesz w jednym dokumencie umieścić strony o orientacji pionowej i poziomej.
Kolejny dokument, którego wstawienie wymaga więcej pracy, to plakat. Jednym ze sposobów na umieszczenie go w portfolio jest wykonanie zrzutu ekranu, czyli zamiana plakatu na obrazek.
Otwórz dokument zawierający plakat, wybierz kartę Widok na wstążce i w grupie Powiększenie kliknij przycisk Jedna strona.
Naciśnij klawisz PrtScn (PrintScreen). Spowoduje to umieszczenie w Schowku zrzutu ekranu komputera. Jeśli naciśniesz jednocześnie klawisze PrtScn i Alt, to do Schowka zostanie skopiowana tylko zawartość aktywnego okna.
Wklej (Ctrl+V) ten zrzut do edytora grafiki, np. Paint, zaznacz w nim obszar plakatu i skopiuj do Schowka Ctrl+C).
Przejdź do dokumentu portfolio i wklej zawartość Schowka. Powiększ wklejony obrazek i ustaw go na środku strony dokumentu.
Jeśli masz już w portfolio wszystkie swoje teksty, możesz przystąpić do opracowania wyglądu całego dokumentu. Umiesz już wstawiać numery stron i wiesz, jak wypełniać stopkę oraz nagłówek. Zrób to w swoim portfolio.
Teraz utworzysz pierwszą stronę swojego portfolio – okładkę.
Wybierz na wstążce kartę Wstawianie, w grupie Strony kliknij przycisk Strona tytułowa i wybierz układ, który ci się podoba. Do portfolio zostanie wstawiona pierwsza strona.
Wypełnij pola strony tytułowej, wpisz tytuł, podtytuł i autora.
Na ostatniej stronie portfolio umieścisz spis treści. Zostanie on automatycznie wygenerowany przez program, jednak wcześniej trzeba dokument odpowiednio przygotować. Najłatwiej będzie wybrać w tym celu określone style nagłówków kolejnych stron.
Na kolejnych stronach portfolio wpisz tytuły swoich dokumentów (np. Pierwszy tekst – Kobyszczę, Drugi tekst – Plakat).
Zaznacz tytuł dokumentu i na karcie Narzędzia główne w grupie Style wybierz styl Nagłówek 1.
Teraz możesz już zlecić edytorowi utworzenie spisu treści twojego portfolio.
Utwórz na końcu dokumentu nową stronę.
Otwórz kartę Odwołania na wstążce, w grupie Spis treści kliknij przycisk Spis treści i wybierz jeden z wariantów spisu.
Edytor wygeneruje spis treści, wypisze wszystkie nagłówki i poda numery stron. Zauważ, że elementy spisu treści są odsyłaczami kierującymi do odpowiednich stron dokumentu.
Oprócz zapisu w formacie Word warto zapisać ten dokument w formacie PDF (Plik → Zapisz jako), a potem otworzyć go w programie Adobe Reader (czytaj: adobi rider) i sprawdzić, jak działają odsyłacze w spisie treści.
Tak wykonane dokumenty wyślij na adres nauczyciela (format Word i PDF)
Dialog
Termin wykonania pracy - 27 kwietnia
Dowiesz się jak:
- analizować problemy, na jakie może się natknąć człowiek podczas próby porozumiewania się z maszyną za pomocą języka naturalnego,
- stosować poznane wcześniej techniki formatowania i przygotowania tekstu,
Przeczytaj rozdział 4.5 Dialog z maszyną.
Twoje zadanie polega na przygotowaniu tekstu w bardzo eleganckiej formie. Sposób formatowania zgodny z materiałami otrzymanymi na lekcji, oraz zasadami opisanymi w rozdziale 4.5. Dialog z maszyną.
Dokument do pracy: Dialog.docx
Dokument po formatowaniu.
Tak wykonaną pracę wyślij na adres nauczyciela.
Plakat
Termin wykonania pracy - 20 kwietnia
Dowiesz się jak:
- tworzyć listy punktowane i numerowane w edytorze Word oraz używać czcionki o niestandardowym rozmiarze,
- ilustrować tekst gotową grafiką,
- przekształcać i modyfikować proste rysunki obiektowe,
- osadzać w tekście na różne sposoby grafikę obiektową,
- umieszczać rysunek jako tło dokumentu tekstowego.
Punkty, numery i znaki
Znasz już metody formatowania tekstu, których można użyć do przygotowania plakatu.
Przyciski punktowania i numerowania znajdują się na karcie Narzędzia główne na wstążce edytora Word.
- Kliknij przycisk Punktory lub Numerowanie i wpisz pierwszy akapit wyliczanego bądź numerowanego tekstu. Każdy z tych formatów możesz wyłączyć tym samym przyciskiem.
- Możesz skonfigurować wybrany format odpowiednio do swoich wymagań – w tym celu wybierz polecenia z menu rozwijanego strzałką znajdującą się obok przycisku.
W tekstach umieszczanych na plakacie zachodzi czasem potrzeba użycia znaków (liter, cyfr) o bardzo dużym rozmiarze. Skala wielkości znaków – widoczna na rozwijanej liście w oknie Rozmiar czcionki – kończy się na liczbie 72. W edytorze Word można jednak używać o wiele większych czcionek.
- Zaznacz znak lub fragment tekstu, wpisz w oknie rozmiaru wymaganą przez ciebie wielkość czcionki i zatwierdź wybór klawiszem Enter.
Obiekty w edytorze tekstu
Jeśli masz już gotowy tekst, czas na zilustrowanie plakatu. Rysunki możesz wykonać w programie graficznym i wkleić je do dokumentu z tekstem. Warto jednak skorzystać z możliwości graficznych edytora Word.
- Kliknij kartę Wstawianie na wstążce i sprawdź, jakie narzędzia są dostępne w grupie Ilustracje.
Do dokumentu tekstowego możesz wstawić gotowy Obraz z pliku, Obraz online, gotowe Kształty, diagramy SmartArt, Wykres lub Zrzut ekranu. Po kliknięciu wstawionego elementu uaktywnia się dodatkowe menu, które pozwala go modyfikować na różne sposoby.
Elementy z kategorii Kształty są tzw. obiektami, to znaczy, że nie składają się z pojedynczych punktów (tak jak rysunki tworzone w edytorze grafiki, np. Paint), lecz z obiektów generowanych matematycznie. Ma to swoje plusy i minusy. Rysunki obiektowe można przekształcać bez szkody dla ich wyglądu i jakości (np. powiększać lub rozciągać), jednak technika ich rysowania jest dość skomplikowana – trzeba poświęcić trochę czasu, żeby ją opanować. Ponieważ nie można narysować pojedynczego punktu, na pasku narzędzi nie ma również ołówka (którym np. w Paincie można rysować kropki i składające się z nich krzywe). Są natomiast gotowe obiekty: kształty, linie, strzałki, prostokąty, elipsy, schematy blokowe, dymki.
Do zmiany wyglądu wstawionych obiektów (w uaktywnionym menu) służą odpowiednie narzędzia. Za ich pomocą wybiera się kolory obiektów, kolory linii i wypełnień, style linii i strzałek, a także cienie czy efekty trójwymiarowe. Istnieje też możliwość obracania elementu.
Każdy z wybranych obiektów (na przykład jeden z kształtów), możesz przesuwać na ekranie i zmieniać jego rozmiar: proporcjonalnie (ciągniesz za narożniki obszaru zajmowanego przez obiekt), lub ze zniekształceniem (ciągniesz za znaczniki znajdujące się na środkach boków tego obszaru).
Obiekty możesz także nakładać na siebie. To, który z nich jest na wierzchu, zależy albo od kolejności rysowania (późniejsze są wyżej), albo od twojej decyzji.
- Kliknij wybrany obiekt prawym przyciskiem myszy, aby wywołać menu podręczne, i wybierz opcję Przesuń na wierzch lub Przesuń na spód.
Jeżeli twój rysunek składa się z kilku obiektów, warto je na zakończenie zgrupować.
- Zaznacz wszystkie elementy rysunku (kliknij każdy z nich z wciśniętym klawiszem Shift), i wybierz polecenie Grupuj z menu podręcznego wywołanego na zaznaczonych elementach. Od tego momentu rysunek będzie tworzył jednolitą całość.
W tym samym menu znajdziesz polecenie Rozgrupuj, umożliwiające rozłączenie elementów wcześniej zgrupowanego obiektu (np. po to, aby poprawić niektóre z nich).
Pozycjonowanie grafiki
Większość operacji, które można wykonać na gotowym obrazku, znajdziesz w menu podręcznym Formatuj obraz….
- Kliknij obrazek prawym przyciskiem myszy, aby otworzyć to menu, i wypróbuj na swoim obrazku działanie kilku operacji. Pamiętaj o tym, że każdą z nich możesz odwołać poleceniem Cofnij.
Bardzo przydatne są operacje dostępne na karcie Formatowanie w grupie Zawijaj tekst | Więcej opcji układu. Dotyczą one m.in. ustawiania obrazka względem tekstu – zawijania tekstu.
Bardziej szczegółowe ustalenia dotyczące konkretnego układu obrazka i tekstu znajdziesz w opcjach dostępnych po kliknięciu przycisku Położenie na karcie Formatowanie.
Po użyciu powyższych i poznanych wcześniej zasad formatowania
wykonaj plakat zgodnie z ustaleniami na lekcji i wyślij na adres nauczyciela.
Przykładowy Plakat
//////////////////////////////////////////////////////////////////
Ilustrowane wiersze
Zadanie - termin wykonania - 6 kwietnia 2020 r.
Teraz przygotujesz jedną stronę ilustrowanego tomiku poezji.
Swój dokument nazwij Pastisze.
Poniżej masz przykład.
- Odszukaj w sieci pastisze (są to utwory naśladujące styl innych tekstów) napisane i opublikowane w internecie przez Grzegorza Uzdańskiego.
- Wybierz dwa, które najbardziej ci się podobają i które potrafisz trafnie zilustrować.
- Skopiuj wiersze do swojego dokumentu. Pamiętaj, żeby w edytorze tekstu korzystać z polecenia Wklej specjalnie → Tekst niesformatowany.
- Zaplanuj układ ilustracji i wierszy na stronie oraz dodatkowe elementy graficzne, które chcesz wprowadzić.
Układ zaprezentowany na rysunku powyżej jest często stosowany w tomikach wierszy.
- Ustaw teksty wierszy w kolumnach (Układ → Kolumny).
- Wybierz opracowaną przez siebie ilustrację lub wyszukaj gotową w internecie (np. serwis www.openclipart.org zamieszcza grafiki, których można używać bezpłatnie w dowolnym celu, nawet komercyjnym).
- Umieść wybraną ilustrację w odpowiednim miejscu tekstu za pomocą operacji Kopiuj i Wklej lub zapisz ją na dysku komputera i wstaw do tekstu – na karcie Wstawianie wybierz przycisk Obraz.
Każdą ilustrację wstawioną do tekstu możesz ustawić na różne sposoby. Służą do tego polecenia w obszarze Narzędzia obrazów, który uaktywnia się na wstążce po zaznaczeniu obrazka. Do grafiki możesz też dodać obramowanie, zmienić jej położenie w tekście, wymusić zawijanie tekstu dookoła niej, zmienić jej rozmiar, obrócić ją czy nadać jej specyficzną kolorystykę.
Obejrzyj dokument, zadbaj o estetyczny wygląd i wyślij na adres nauczyciela.
....................................................
Kształty poezji
Dowiesz się jak:
- rozplanować tekst na stronie oraz dobrać sposób formatowania czcionki do charakteru i wyglądu tekstu,
- stosować tabulatory, linijkę, wcięcia akapitów, wyrównanie tekstu,
- wypełniać nagłówki i stopki, formatować tekst w nagłówku i stopce.
Kaligram
Wiersz obrazkowy, carmen figuratum, technopegnion
wierszowany utwór, który swym kształtem graficznym przypomina kształt jakiegoś przedmiotu.
Jest to forma wesołej zabawy poetyckiej, której początki sięgają starożytności, a które to są w użyciu do dziś.
Zadanie - termin wykonania - 30 marca 2020 r.:
- rozplanuj tekst na stronie oraz dobierz sposób formatowania czcionki do charakteru i wyglądu tekstu,
- każdy wiersz umieść na oddzielnej stronie,
- wypełnij nagłówki i stopki,
Gitara
- Aby kształt gitary z tekstem zajął całą stronę, dobierz odpowiednio rozmiar i krój czcionki.
- Wykonaj kilka prób środkowania kolejnych wersów tekstu na stronie i wybierz wariant, który najbardziej ci się podoba.
Schody
W tym wypadku musisz dobrać krój czcionki tekstu i jej wielkość, a każdy akapit tak ustawić na stronie, aby tekst wiersza kształtem przypominał schody. Możesz to zrobić przez ustawienie odpowiednich tabulatorów. Proponuję zastosować tabulator prawy. W edytorze Word jest pięć podstawowych rodzajów tabulatorów. Każdy z nich ma tę samą cechę – naciśnięcie klawisza Tab przenosi kursor do ustawionego wcześniej tabulatora. Różnice między tabulatorami uwidaczniają się wówczas, gdy zaczynasz wpisywać tekst w miejscu, w którym znajduje się kursor.
Tabulator lewy – tekst jest wyrównywany do lewej strony dokumentu, w miejscu ustawienia znaku tabulatora.
Tabulator środkowy – tekst jest środkowany w miejscu ustawienia znaku tabulatora.
Tabulator prawy – tekst jest wyrównywany do prawej strony w miejscu ustawienia znaku tabulatora.
Tabulator dziesiętny – służy do wpisywania liczb w postaci dziesiętnej (z przecinkiem). Liczby wpisywane w kolejnych wierszach ustawiają się wyrównane do przecinka oddzielającego część całkowitą od ułamkowej.
Tabulator paskowy – w miejscu jego wstawienia w każdym wierszu akapitu pojawia się pionowa linia. Jest to narzędzie, które wraz z pozostałymi tabulatorami może służyć do tworzenia uproszczonych tabel.
- Jeżeli zależy ci na bardzo dokładnym położeniu tabulatorów, ustaw je według podziałki na linijce – na karcie Układ, w grupie Akapit kliknij strzałkę po prawej stronie, potem w oknie Akapit naciśnij przycisk Tabulatory… i w nowym wyświetlonym oknie ustal pozycje tabulatorów.
Tabulatory możesz również ustawiać ręcznie, za pomocą z linijki (kliknięcie znaczka
na górze pionowej linijki pozwala wybrać rodzaj tabulatora; kolejne kliknięcie na poziomej linijce powoduje wstawienie tabulatora w odpowiednie miejsce; aby usunąć tabulator, ściągnij go z linijki myszą).
Zwróć uwagę, że niektóre schodki w wierszu są wyrównane do prawej strony. Czy ustawienie kolejnych akapitów schodków należy wykonać przed sformatowaniem tekstu czy po sformatowaniu? A może kolejność jest dowolna?
Butelka
To najtrudniejsze ćwiczenie. Ale jestem pewna, że sobie poradzicie. Dokładny opis w książce.
- Wybierz kształt, kolor i wielkość czcionki tekstu.
- Pierwszy fragment tekstu podziel na akapity i wyśrodkuj.
Część wiersza jest wyśrodkowane, a część wyjustowane. Są akapity (enter). Zmieńcie sobie odstępy między wierszami.
Dokładne wyrównanie „ścianek” butelki możesz osiągnąć przez formatowanie pojedynczego akapitu, bez dzielenia go na wiersze.
- Ustaw lewy margines akapitu – w tym celu pociągnij za kwadracik u podstawy trójkątów sterujących poszczególnymi częściami akapitu (znajdziesz go na linijce). W ten sposób przesuniesz zarówno pierwszy wers akapitu, jak i następne.
- Prawy margines ustaw za pomocą trójkąta znajdującego się po prawej stronie linijki. Musisz jednak zachować poprawną wersyfikację, czyli podział na wiersze. Najłatwiej jest to osiągnąć, gdy doda się na końcu wersu odpowiednią liczbę spacji (ten sposób jest dobry tylko w tak specyficznym formatowaniu, nie zaleca się jego użycia w innych przypadkach).
Nagłówki i stopki
Wykorzystasz do tego dwa przyciski: Nagłówek i Stopka, znajdujące się na karcie Wstawianie edytora tekstu.
Oba te obszary strony mają specyficzną cechę – informacje umieszczone w nagłówku i stopce pojawią się na wszystkich stronach dokumentu. Wystarczy wpisać je tylko na pierwszej stronie.
W nagłówku zazwyczaj wpisuje się imię i nazwisko autora oraz tytuł dokumentu.
W stopce wstawia się numer strony, ale można także dopisać nazwisko osoby, która opracowała tekst dokumentu, oraz datę i godzinę jego utworzenia.
Podczas pracy z tymi wydzielonymi obszarami strony trzeba stosować pewne reguły.
Na przykład nie należy wpisywać tam ręcznie numeru strony, bo wówczas ten numer będą miały wszystkie strony dokumentu.
- Aby edytor nadał właściwy numer strony i sam go wstawił w wyznaczonym przez ciebie miejscu, użyj przycisku Numer strony na karcie Wstawianie i wybierz z listy odpowiednie położenie numeru.
- Otwórz nagłówek lub stopkę i zbadaj uaktywnione na wstążce Narzędzia nagłówków i stopek. Sprawdź, co musisz wpisać ręcznie, a co wstawić za pomocą przycisków, aby w nagłówku lub stopce uzyskać następujące informacje:
Opracowała Ania Kowalska, 20 maja 2017, godz. 11.15 (tu oczywiście powinno się pojawić twoje imię i nazwisko, bieżąca data i godzina)
- Sformatuj swoje wpisy w nagłówku i stopce za pomocą standardowych operacji formatowania w edytorze.
- Obejrzyj dokument na podglądzie wydruku i wyślij na adres nauczyciela, jeśli nie wymaga poprawek.
Powodzenia.